Chúng ta phải tài năng hoàn hảo đến thế nào mới là đủ? Gia đình là tình yêu vô điều kiện hay là sợi dây trói buộc?  Sụp đổ, tan vỡ có đáng sợ không?  Đây là bộ phim hoạt hình thứ 60 của hãng Walt Disney Animation Studios, không phụ sự kỳ vọng ban đầu là sẽ nối tiếp siêu phẩm Coco (2017) đoạt giải Oscar 2021. Đây có thể là một câu chuyện nhạt nhòa, thiếu cao trào, thiếu đồng cảm với một số người. Bạn có thể  cảm giác bộ phim không đánh trúng cảm xúc bản thân, nếu như bạn không đồng cảm hay thấu hiểu với điều câu chuyện muốn nói tới. Encanto mang chủ đề về mối quan hệ gia đình – family, giá trị bản thân – self worth, định nghĩa bản thân – indetify …. mà đặc biệt trong nền văn hóa Châu Á và truyền thống có thể nhận thấy rất rõ. Vì mang đề tài gia đình – cá nhân, bộ phim lần này tập trung chủ yếu vào các mâu thuẫn trong gia đình, ẩn ức cá nhân, sự đổ vỡ của gia đình truyền thống và quá trình  xây dựng lại định nghĩa bản thân và hàn gắn lại gia đình. Đó cũng là lí do nhân vật chính của phim sẽ có chuyến đi khám phá hướng vào bên trong – interne, thay vì một cuộc phiêu lưu – discovery. Điểm hấp dẫn nhất mà ai cũng đồng tình và thấy ấn tượng từ đầu là hình ảnh và âm nhạc phim. Encanto mang đậm nét văn hóa Colombia, từ truyền thống, vũ điệu, âm nhạc đến trang phục bắt mắt. Đó là các casita, những ngôi nhà màu sắc với lối kiến trúc tầng, khép kín. Đó là những bộ trang phục màu sắc với các điểm nhấn bằng ren và kiểu dáng hoa, và đầy các họa tiết dệt kim với hình ảnh của hoa. Đó còn là âm nhạc latin thực sự sống động với các vũ điệu sôi động mà các bài hát nhạc phim khiến người nghe thấy nghiện đặc biệt như We Don’t Talk About Bruno-  Ne parlons pas de Bruno, Remember me, All Of You, La famille Madrigal,  What Else Can I Do, Surface Pressure, và ca khúc chủ đề bằng tiếng Colombia – Mi Encanto do ca sĩ Carlos Vives trình diễn…… Âm nhạc tuyệt vời đã khiến  Encanto trở thành bộ phim nhạc kịch hoạt hình hấp dẫn, đẹp đẽ và đầy màu sắc. Mình sẽ phân tích bộ phim dưới góc nhìn tâm lý nhiều hơn, bộ phim không có cao trào gay cấn mà khá là nhẹ nhàng nhưng lại có sức mạnh của sự đấu tranh tâm lý, vì vậy không hề nhàm chán như cảm nhận không có nội dung và âm nhạc gánh nội dung ở đây. Chúng ta phải tài năng hoàn hảo đến thế nào mới là đủ? Trong một ngôi làng ở vùng đất Encanto, bài hát  The Family Madrigal vang lên đầy kiêu hãnh đã giới thiệu “casita” của họ và truyền thống gia đình Madrigal. Và như người bà đã nói, mỗi thành viên trong gia đình là niềm tự hào tiếp nối truyền thống là “món quà” là phép thuật đặc biệt và có trách nhiệm bảo vệ gia đình và ngôi làng Encanto. Bà của Mirabel, Abuela Alma (María Cecilia Botero), người trụ cột, là người giữ ngọn lửa gia đình, mạnh mẽ, nghiêm khắc, người luôn đòi hỏi chuẩn mực về trách nhiệm và thể diện của gia đình. Mẹ của Mirabel, Julieta (Angie Cepeda), có khả năng chữa lành mọi bệnh tật ; chị cả Isabela (Diane Guererro) là một mỹ nhân hoàn hảo, vạn người mê với khả năng tạo nên những bông hoa xinh đẹp; chị hai Luisa (Jessica Darrow) sở hữu sức mạnh siêu phàm; Dì Pepa (Carolina Gaitán) có thể điều khiển thời tiết bằng cảm xúc của mình; chị họ Dolores (Adassa) có thính giác phi thường;  một người anh em họ Camilo (Rhenzy Feliz) có khả năng thay đổi hình dạng, Antonio (Ravi Cabot-Conyers) thì nói chuyện được với động vật….. Người cậu Bruno có thể thấy tương lai nhưng lại bị coi là độc ác và không quan tâm tới gia đình nên đã bỏ đi trước khi Mirabel được 5 tuổi. Và chỉ Mirabel là không có tài năng nào cả. Vào lễ kỷ niệm sinh nhật lần thứ năm của cô, khi cánh cửa thần kỳ mang tên cô chỉ đơn giản là vỡ vụn thành cát bụi. Ẩn dấu đằng sau sự vui vẻ, luôn giúp đỡ mọi người của cô bé là nỗi đau khổ, tự ti khi mình lạc lõng, không có phép thuật nào. Giống như câu hát đầy đau đớn “tôi xứng đáng để có một chút phép thuật chứ” khi Waiting On A Miracle vang lên khắc khoải. Ai cũng phải sống hạnh phúc, đặc biệt khi họ tài năng và hoàn hảo? Giống như Luisa trong  Surface Pressure phủ nhận “i’m fine, I’m not nervous” vì nỗi sợ hãi mình không còn giá trị gì nữa khi mình không có tài năng. Nhưng không, sự thực là chúng ta yếu đuối hơn vẻ bề ngoài nhiều! Mỗi người trong gia đình, đều mang trong mình một nỗi đau mà phải giữ kín trong lòng, cũng chẳng ai khác quan tâm tới nỗi đau nỗi sợ nhỏ bé đó cả. Bị buộc phải chạy trốn khỏi ngôi làng quê hương của mình cùng với ba đứa trẻ sơ sinh, người bà Alma mất chồng, Pedro, trong một cuộc tấn công của bọn cướp và chính nỗi đau đớn uất hận ấy đã biến thành  Ngọn nến kì diệu và cứu cả ngôi làng. Đó là người phụ nữ cô đơn khắc nghiệt mất đi tình yêu phải gồng gánh chèo chống đại gia đình. Chị cả Isabel cũng là đứa cháu lớn nhất trong gia đình, cho nên sự kỳ vọng của bà dành cho cô cũng nặng nhất, Isabela luôn phải sống hoàn hảo, tạo những dáng xinh đẹp biến ra những bông hoa sắc màu nhưng đầy trống rỗng, cô cũng phải chấp nhận hôn nhân vì gia tộc dù không muốn. Chị hai Luisa  sở hữu sức mạnh siêu phàm luôn phải lo lắng có trách nhiệm gánh vác mọi thứ nặng nhọc. Dì Pepa có thể điều khiển thời tiết bằng cảm xúc của mình luôn phải lo nghĩ tâm trạng mình làm ảnh hưởng tới những người xung quanh …… Và Bruno, như trong We Don’t Talk About Bruno, một người con bị chối bỏ và lãng quên. Bài hát vẫn luôn ngân nga giai điệu kể cả sau khi xem bộ phim, một đứa con bị bỏ rơi của gia đình. Đôi khi chúng ta có thể gặp những Bruno ngoài đời, những đứa con bị cha mẹ xấu hổ, bị cất giấu đi, bị lãng quên, bị từ mặt …… chỉ vì không đủ xứng đáng, chỉ vì khác người, chỉ vì không được như mong muốn, kì vọng – những điểm đen đáng xấu hổ của gia đình. Mọi người  đều cho rằng Bruno mang đến sự u tối, điềm xấu. Bản thân cậu bỏ nhà ra đi mà không ai biết cậu đi đâu sống ở đâu làm gì. Trong khi sự thật Bruno chỉ thầm lặng sống ở một góc tăm tối trong nhà, thầm lặng vá lại những vết nứt của ngôi nhà, bảo vệ đứa cháu gái bé bỏng, gia đình này và ngôi nhà này. Thậm chí mẹ cậu còn hiểu nhầm cậu, nói rằng cậu không yêu gia đình này, chỉ có Mirabel là người duy nhất đi tìm cậu và biết được cậu yêu và hi sinh như thế nào cho gia đình. Nhà phê bình phim M.Castillo đánh giá Encanto – Vùng đất thần kỳ là “một bộ phim hoạt hình đầy thân thiện và ấm áp tình cảm gia đình” với người xem. Điều đáng chú ý nhất là không có nhân vật phản diện nào rõ ràng trong bộ phim này, bởi những kẻ xấu cũng có xu thế phục thiện, làm điều tử tế. Ban đầu ta nghĩ Bruno là một nhân vật phản diện, vì những điềm xấu cậu mang lại, sau đó ta lại nghĩ bà Alma là nhân  vật phản diện vì những đòi hỏi kì vọng nghiêm khắc nhẫn tâm của bà, nhưng sau ta lại cũng thấy những nỗi đau, sự hi sinh và sự thay đổi tốt đẹp của bà về gia đình khi nhận ra sai lầm của bản thân. Có lẽ nạn nhân không phải chỉ là nhân vật chính của bộ phim, “nàng lọ lem” yếu thế ban đầu, Mirabel đáng thương, người duy nhất không có quyền năng phép thuật, không có mặt trong bữa tiệc gia đình, không được chụp ảnh cùng mọi người, không được giúp đỡ trang trí vì người bà muốn một buổi lễ hoàn hảo của phép thuật. Cô bé lạc lõng của gia đình, không đủ tốt để được yêu thương. Gỡ bỏ những sức mạnh, những tài năng của cá nhân ấy đi, thì họ còn lại gì, họ còn lại giá trị gì? Không còn như những hình ảnh hoàn hảo tài năng mạnh mẽ, không còn như những mong muốn kì vọng của người khác, họ còn là gì? Giống như những thành viên trong gia đình luôn phải sống để làm người bà tự hào, cũng như là gìn giữ hình ảnh cho gia đình, họ chỉ có giá trị qua lăng kính của bà Alma khi họ có phép thuật. Mirabel từng được bà rất cưng chiều nhưng từ ngày sinh nhật 5 tuổi ấy chở đi, sự thất vọng xa cách hiện rõ trong bà, bà bỏ quên cô bé, thậm chí nói những lời đau lòng trách mắng cô, phủ nhận những giá trị, tình yêu và sự cống hiến của Mirabel cho căn nhà, cho gia đình. Nhưng dù là ai, dù giỏi hay không giỏi, dù có đặc biệt hay không, có phép thuật hay không, ai cũng xứng đáng nhận được sự yêu thương, trân trọng như bất kỳ ai. Nếu bạn cũng không tin rằng, dù mình như thế nào thì cũng xứng đáng được yêu thương thì Mirabel với niềm tin bền bỉ mạnh mẽ sẽ giúp chúng ta thực sự cuối cùng có thể tin vào điều đó. Không còn mạnh mẽ nữa thì Lusia vẫn xứng đáng được trân trọng, không còn hoàn hảo xinh đẹp nữa thì Isabela vẫn được sống như mình muốn thay vì kì vọng của mọi người, không còn nhìn thấy tương lai soi đường chỉ lối thì Bruno vẫn là đứa con của gia đình được mọi người yêu thương, không có gì đặc biệt thì Mirabel vẫn xứng đáng được trân trọng vì tất cả sự dũng cảm, mạnh mẽ cô bé đã làm để cứu gia đình, ngôi nhà và đoàn kết hàn gắn mọi người. Hình ảnh những người dân đã cùng đến xây dựng lại ngôi nhà là một câu trả lời tuyệt đẹp, dù gia đình ấy có đổ vỡ, có không còn mạnh mẽ như xưa, dù họ không còn mang lại giá trị cho cộng đồng, họ vẫn được trân trọng và yêu mến. Đó cũng là câu trả lời cho nỗi sợ của người bà, gia đình Madrigal không còn là người bảo vệ cho ngôi làng này nữa chính là đánh mất sứ mệnh của gia tộc – nhưng người dân xung quanh vẫn có thể sống tốt mà không cần sự bảo bọc đó, thậm chí họ còn có thể giúp ngược lại gia đình ấy. Gia đình là tình yêu vô điều kiện hay là sợi dây trói buộc? “Tôi làm thế là vì … Continue reading Vùng đất thần kì Encanto và những ẩn ức tâm lý [ review phim]